22-5-3-8
Analysis of several poetic texts according to the theory of environmental criticism
Sirwan Jabbar Amin, Mahdi Ahmed Mahmood
Fculty of Arts, Soran University/ Ministry of Education, Pashdar Education Directorate, Zharawa High school
DOI: http://doi.org/10.31918/twejer/2253.8
https://www.doi.org/10.31918/twejer. 2253.8
e-ISSN (2617-0752) p-ISSN (2617-0744)
شیكردنەوەی چەند دەقێكی شیعری بە پێی تیۆری ڕەخنەی ژینگەیی
پ. د. سیروان جەبار ئەمین مهدی أحمد محمود
فاكەڵتیی ئاداب، زانكۆی سۆران پەروەردەی پشدەر، وەزارەتی پەروەردە,ئامادەیی ژاراوە
[email protected] [email protected]
پوختە:
ڕەخنەی ژینگەیی، ڕوانگەیەكی ڕەخنەیی نوێیە، گرنگی بە توێژینەوەی ژینگە و سروشت و شوێن لە داهێنانی ئەدەبیدا دەدات. توێژەرانی ئەدەبی ئەو دەقانەیان شیکردوونەتەوە کە نیگەرانییەکانی ژینگە دەردەخەن. ئەم توێژینەوەیە بە ناونیشانی 'شیكردنەوەی چەند دەقێكی شیعری بە پێی تیۆری ڕەخنەی ژینگەیی' هەوڵێکە بۆ ناساندنی تیۆری ڕەخنەی ژینگەیی لە ئەدەبی کوردیدا. توێژینەوەکە لە دوو بەش پێكهاتووە، بەشی یەكەم زاراوە و چەمك و گرنگیی ڕەخنەی ژینگەیی دەگرێتەخۆ. لە بەشی دووەمدا، چەند دەقێكی شیعری شاعيران 'كەریم دەشتی، كەژاڵ ئەحمەد و دلاوەر قەرەداغی' مان بەپێی بنەماكانی ئەم تیۆرە شیكردۆتەوە. لە كۆتاییدا ئەنجام و لیستی سەرچاوەكان و پوختەی توێژینەوەكە بە زمانەكانی عەرەبی و ئینگلیزی خراونەتەڕوو.
وشە كلیلییەكان: ژینگە، ژینگەزانی، ڕه‌خنه‌ی ژینگه‌یی، پاراستنی ژینگە، مرۆڤ و ژینگە.
لیستی سەرچاوەكان:
یەكەم: سەرچاوە كوردییەكان:
كتێب(دیوان):
- ئەحمەد، كەژاڵ (2006) دیوانی شیعر، چاپ: حكومەتی هەرێمی كوردستان- وەزارەتی ڕۆشنبیری- بەڕێوەبەرێتی گشتی چاپ و بڵاوكردنەوە، سلێمانی.
- ئەحمەد، كەژاڵ (2014) دیوانی من دەبێت خۆم بسمیلبكەم، دەزگای ڕۆشنبیری جەمال عیرفان، سلێمانی.
- ئەحمەد، كەژاڵ (2019) دیوانی زمانی باڵندەم دەزانی، چاپخانەی كارۆ، سلێمانی.
- دەشتی، كەریم (2020) كازێوەی سپی شیعر"كۆبەرهەم" بەرگی یەكەم، بەرگی دووەم و بەرگی سێیەم، چاپی سێیەم، چاپخانەی تاران، ئێران.
- قەرەداغی، دلاوەر (2020) لێرە و لەوێ باران دووراودوور هەتاو"كۆبەرهەم" چاپی یەكەم، چاپخانەی تاران، ئێران.
فەرهەنگ
- میراودەلی، خەسرەو (2007)فەرهەنگی زاراوەی كۆمەڵناسی، چاپی یەكەم، سلێمانی.
- گۆڤار:
- محەمەد، فوئاد ڕەشید (2018) شیعری (وەسێتنامەی زەوی) كەژاڵ ئەحمەد لەبەر ڕۆشنایی ڕەخنەی ئیكۆلۆژیدا، گۆڤاری زانكۆی ڕاپەرین، ساڵی پێنجەم، ژمارە(15)، ڕانیە.
دووەم: سەرچاوە عەرەبییەكان:
كتێب:
- جرارد، جرج(2009) النقد البيئي، ترجمة عزيز صبحي، الطبعة الأول، هيئة أبوظبي للثقافة والتراث،الامارات.
- حمداوي، جميل، حسن أعراب(2020) النقد البيئي أو الإيكولوجي في الأدب والفن، دار الريف للطبع والنشر الإلكتروني، الناظور تطوان/المملكة المغربية.
- النشار، مصطفی (2015) مدخل الی فلسفة البیئة والمذاهب الایكولوجیة المعاصرة، الدار المصرية اللبنانية، قاهره.
- سێیەم: سەرچاوە فارسییەكان:
- پارساپور، زهرا (١٣٩1) نقد بوم گرا، رويكردی نو در نقد ادبی، فصلنامه علمی- پژوهشی نقد ادبی. سال 5. شماره 19 .
- چوارەم: سەرچاوە ئینگلیزییەكان:
یەكەم: كتێب
- Banerjee. Ayanita (2021) Ecocriticism -Re-Connecting Nature, Conference: International Virtual Conference-Environmental Humanities Western Ghats and Himalayan Studies At: Cape Comori
- Bressler, Charles (2011) literary criticism an introduction to theory and practice, fifth edition, Publisher Pearson.
- Buell, Lawrence (1995) The Environmental Imagination: Thoreau, Nature Writing, and the Formation of American Culture. Cambridge, Harvard University Press.
- Davion, Victoria (1994) ‘Is ecofeminism feminist?’, in K. Warren (ed.) Ecological Feminism, London: Routledge.
- Dobie, Ann B (2015) Theory into Practice: An Introduction to Literary Criticism. Stamford: Cengage Learning.
- Dreese, Donelle (2002) Ecocriticism: Creating Self and Place in Environmental and American Indian Literature. New York: Peter Land Publishing.
- Estok, John (2005) An Introduction to Shakespeare and Ecocriticism Interdisciplinary Studies in Literature and Environment.
- Garrard, Greg (2004) Ecocriticism. New York: Rouledge.
- Glotfelty, Cheryll and Harold Fromm (1996) The Ecocriticism Reader: Landmarks in Literary Ecology, The University of Georgia Press, Athens.
- Habeeb, Gulfishaan and Durafshan Habeeb (2012) Eco-Critical Theory or E-Theory: Some Newer Perspectives, Maulana Azad National Urdu University and Ibrahim Patman University. Hyderabad.
- Heidegger Martin (1993) Basic Writings, ed. D.F. Krell, London: Routledge.
- Kumar, Manoj (2017) Ecocriticism and World Literature, H-Net: Humanities, Social Sciences Online, History Department, Michigan State University, United States.
- Merchant, Carolyn (1992) Radical ecology: the search for a livable world. New York: Routledge,
- Pepper, David . (1993) Eco-Socialism: From Deep Ecology to Social Justice, London: Routledge..
- Scheese, Don (1994) Defining Ecocritical Theory and Practice, Sixteen Position Papers from the 1994 Western Literature Association Meeting, Salt Lake City (6-10-1994).
- Shiva, Vandana . (1989) Development, ecology and women’, in J. Plant (ed.), Healing the Wounds: The Promise of Ecofeminism, London: Green Print.
ت- ڕۆژنامە و گۆڤار:
- Jayasankar, Girija (2017) Ecocriticism – A new idiom of literary criticism, Ashvamegh, the literature magazine. Banagalore University. Issue. XXVII, April 2017. https://ashvamegh.net.
- Leeson, Joseph (2012) The Importance of Apocalypse: The Value of End-Of The-World Politics While Advancing Ecocriticism. Journal of Ecocriticism Vol 4, No 2
- MacGregor, Sherilyn (2006). Beyond mothering earth: ecological citizenship and the politics of care. Vancouver: UBC Press. p. 286. ISBN 978-0-7748-1201-6
- Mishra, Sandip Kumar (2016) Ecocriticism: A Study of Environmental Issues in Literature. BRICS Journal of Educational Research Vol - 6 | Issue -4
- Tošić, Jelica, (2006)Ecocriticism Interdisciplinary Study of Literature and Environment". Series: Working and Living Environmental Protection. Facta Universitatis. Vol. 3. No. 1..
الملخص
النقد البئي نظرية نقدية جديدة يهتم بالبحث عن البئة والطبيعة والمكان في الإبداع الأدبي وباحثو الأدب فسروا هذه النصوص التي تظهر استياءات البئة. هذا البحث الموسوم ب "تحليل بعض النصوص الشعرية حسب النقد البئي" محاولة لتعرّف على نظرية النقد البئي في الأدب الكردي. البحث يتكون من الثاني فصول، فالفصل الأول يحتوي على مصطلح ومفهوم نظرية النقد البئي وأهميتها، وأماّ الفصل الثاني قمنا بتحليل بعض قصائد شعيران ( كەريم دەشتى، كەژال ئەحمەد و دلاوەر قەرەداغی ) حسب مباديء هذه النظرية، وفي الختام ذكرنا أهم النتائج التي حصلنا إليها، وبعد ذلك يأتي قائمة المصادر و المراجع و عرض ملخص البحث بللغة العربية والإنجليزية .
الكلمات المفتاحية: البيئة، الیكۆلۆجی النقد البئي، حماية البيئة، البشر والبيئة.
Abstract
Ecocriticism is a new critical look which cares about researches of environment, nature and place in literature invention. The literary researchers have analyzed those texts which illustrate environmental concerns. This research is entitled “ analyzing some poetic texts according to ecocriticism theory”which is an attempt to introduce Ecocriticism theory in Kurdish literature. The research consists of two chapters; the first chapter concludes term, concept and the importance of Ecocriticism theory. In the second chapter, we have analyzed some poetic texts of Karim Dashti, Kazhal Ahmed and Dlawar Qaradagi according to the principles of this theory. In the end, list of resources and the research abstract have been illustrated in Arabic and English languages.
Keywords: Environment, Ecology, Ecocriticism, Protecting the environment and Humans and the environment.