ڕەنگدانەوەی گوتاری ڕۆژهەڵاتناسی لە ڕۆمانی "هوتێل ئەوروپا"ی فەرهاد پیرباڵدا
Reflection of Orientalist speech in Farhad Pirbal's novel "Hotel Europe"
Sirwan Jabar Ameen,Kurdistan Abdulwahab Nadir
Kurdish Department, Faculty of Arts, Soran UniversityD
DOI: http://doi.org/10.31918/twejer.2251.7
پوختە
گوتاری ڕۆژهەڵاتناسی بەرئەنجامی دید و تێڕوانینی ڕۆژئاواییەكانە سەبارەت بە دنیای ڕۆژهەڵات، كە تێیدا كار لە سەر دابەشكردنی دنیا بە سەر دوو جەمسەری دژ و پێچەوانەی یەكتر دەكرێت، كە ئەوانیش هەریەكێكیان نوێنەرایەتیی نەریت و کلتوور و شارستانیەت و ... تاد جیاواز دەكات. لەم گوتارەدا كۆمەڵێك دید و تێڕوانینی نەرێنی سەبارەت بە ڕۆژهەڵات و كۆمەڵێك دید و تێڕوانینی ئەرێنیش سەبارەت بە ڕۆژئاوا بەرهەمدەهێنرێن. ڕۆمانی (هوتێل ئەوروپا)ی فەرهاد پیرباڵیش خەریكی بەرهەمهێنانەوەی هەمان گوتارە و بەشێك لەو ڕوانگانەی کە گوتاری ڕۆژهەڵاتناسی سەبارەت بە ڕۆژهەڵات بەرهەمدەهێنێت، لە ڕۆمانەكەدا ڕەنگیانداوەتەوە. لە توێژینەوەكەدا پەیڕەوی ڕێبازی (وەسفی ـ شیكاری) كراوە و بۆ ئەم مەبەستەش توێژینەوەكەمان دابەشی سەر دوو بەش كردووە: لە بەشی یەكەمدا باس لە ڕۆژهەڵاتناسی و ئێدوارد سەعید وەكو یەكێك لە بیرمەندەكانی ئەم بوارە كراوە، لە بەشی دووەمیشدا ئەو ڕوانگە ڕۆژهەڵاتناسییانەی كە لە ڕۆمانەكەدا بەرجەستە بوون و ڕەنگیانداوەتەوە، نیشاندراون و ڕاڤەیان بۆ كراوە.
وشە كلیلییەكان: ڕۆژهەڵاتناسی، ئێدوارد سەعید، ڕۆژهەڵات و ڕۆژئاوا، هوتێل ئەوروپا
چکیدە
گفتمان شرق شناسی نتیجە نگرش غرب بسوی شرق است، كە در أن جهان بە دو قطب جدا از هم و متضاد تقسیم شدە است و هر كدام از این دو جهان شاخص یك فرهنگ و تمدن جداگانە هستند. این گفتمان مجموعەای نگرش منفی نسبت بە شرق و در مقابل مجموعەای نگرش مثبت نسبت بە غرب را تولید میكند. رومان هتل اروپای نویسندە كورد فرهاد پیربال سعی در بازتولید گفتمان مذكور دارد. پژوهش پیش رو بر مبنای رویكرد وصفی ـ تحلیلی بە نگارش درآمدە است و در این راستا بر دو فصل تقسیم شدە است. فصل اول بە بحث شرق شناسی و ادوارد سعید بە عنوان یكی از متفكرین این نحوە تفكر، فصل دوم بە بازتاب مبانی شرق شناسی در متن رومان مذكور پرداختە است.
واژگان كلیدی: شرق شناسی، ادوارد سعید، شرق و غرب، رومان هتل اروپا.
Abstract
Orientalist discourse is the result of western points of views on the Eastern world, in which work is done on dividing the world into two opposite poles, each representing a different tradition, culture, civilization, and ... etc. In this article, a group of negative points of views about the East and a group of positive views about the West are produced. Farhad Pirbal's Novel (Hotel Europe) is also producing the same discourse and part of the views of orientalist discourse about the East are reflected in the novel Farhad Pirbal's Novel (Hotel Europe) is also producing the same discourse and part of the views of orientalist discourse about the East are reflected in the novel. In this study, we followed the method of description and analysis, and for this purpose, our research was divided into two parts, and in the first part, we talked about Orientalism and Edward Saeed has been portrayed and interpreted as one of the thinkers in this field, and in the second part, the orientalist views reflected and talked about in the novel.
Keywords: Orientalism, Edward Saeed, East and West, Hotel Europe.
لیستی سەرچاوەکان
ــ بە زمانی کوردی
ــ بێرتێنز، هانز (٢٠١٥)، بنەماکانی تیۆری ئەدەبی. و/ عەبدولخالق یەعقوبی، چاپی یەکەم، دەزگای چاپ و پەخشی سەردەم، سلێمانی.
ــ پیرباڵ، فەرهاد (٢٠١٧)، هوتێل ئەوروپا. چاپی دووەم، ماڵی وەفایی، هەولێر.
ــ سەعید، ئێدوارد (٢٠١٨)، ڕۆژهەڵاتناسی. و/ د. موحسین ئەحمەد عومەر، چاپی یەکەم، ماڵی وەفایی، هەولێر.
ــ قانیع، مەریوان وریا (٢٠١٣)، کتێب و دونیا. چاپی دووەم، ناوەندی ڕۆشنبیری و هونەری ئەندێشە، سلێمانی.
ــ مارف، دیاری خالید (٢٠١٦)، هەژموونی ڕۆژئاوا بەسەر ڕۆژهەڵات لە دیدی ڕۆژهەڵاتناسانەوە. چاپی یەکەم، سەنتەری زەهاوی بۆ لێکۆڵینەوەی فیکریی.
ــ بە زمانی فارسی
یەکەم: کتێب
ـ سعید، ادوارد، (١٣٦١)، شرق شناسی. ت/ اصغر عسگری خانقاه، حامد فولاد وند. چاپ اول، موسسە مطبوعاتی عطائی، تهران.
ــ شاهمیری، آزاد (١٣٨٩)، نظریە و نقد پسااستعماری. چاپ اول، نشر علم، تهران.
ــ کریمی، کامبیز (١٣٩٧)، کردستان و شرق شناسان. چاپ اول، نشر ژیار، سنندج.
ــ مطلب زادە، دکتر ناصر (١٣٩٦)، رویکردهای سیاسی در نقد ادبی. چاپ اول، انتشارات تیسا، تهران.
ــ مورتون، استفان (١٣٩٢)، گایاتری چاکراورتی اسپیواک. ت/ نجمە قابلی، چاپ اول، نشر بیدگل، تهران.
ــ میلز، سارا (١٣٩٨)، گفتمان. ت/ موسسە خط ممتد اندیشە، چاپ سوم، نشر نشانە، تهران.
دووەم: گۆڤار
ــ انصاری، منصور و درودی، مسعود (١٣٩٣)، مطالعات پسااستعماری، تلاش متن محور در جهت وارونەسازی چشم اندازها (با تأکید بر بازشناسی رویکردهای متفاوت). جستارهای سیاسی معاصر (پژوهشگاه علوم انسانی و فرهنگی)، سال پنجم، شمارە دوم.
ــ برتنس، هانس (١٣٨٤)، نظریە و نقد پسا مستعمراتی. ت. بختیار سجادی، گۆڤاری زرێبار، ژمارە ٥٦ ــ ٥٧.
ــ پورقریب، بهزاد (١٣٩٤)، ادوارد سعید و نظریە پسااستعماری و ادبیات مستعمرەزدایی. مجلە مطالعات انتقادی ادبیات، سال دوم، شمارە مسلسل ششم.
ــ ساعی، دکتر احمد (١٣٨٥)، مقدمە ای بر نظریە و نقد پسا استعماری. مجلە دانشکدە حقوق و علوم انسانی، شمارە ٧٣.
ــ شیرزادی، دکتر رضا (١٣٨٨)، مطالعات پسا استعماری؛ نقد و ارزیابی دیدگاه های فرانتس فانون، ادوارد سعید، و هومی بابا. فصلنامە مطالعات سیاسی، سال دوم، شمارە ٥.
ــ کولایی، دکتر الهە و پازوکی زادە، دکتر زهرا (١٣٩٠)، ادبیات پسااستعماری در هندوستان و نقش آن در شکل گیری هویت نوین هندی. فصلنامە مطالعات شبه قارە (دانشگاه سیستان و بلوچستان)، سال سوم، شامرە هشتم.
ــ مظفری، افسانە و دیگران (١٣٩٦)، گفتمان پسا استعماری در ادبیات جهان (تحلیل گفتمان رمان ریشەها). مطالعات رسانەای، سال دوازدهم.
ـ ملایی، احمد و دیگران (١٣٩٦)، گفتمان پسااستعمار فی مشترک در ادبیات داستانی هند و ایران. فصلنامە مطالعات شبه قارە (دانشگاه سیستان و بلوچستان)، سال نهم، شمارە ٣١.
ــ میرزایی، فرامرز و امیریان، طیبە (١٣٩٤)، رمان پسااستعماری الجزایر و ویژگی های محتوایی و زبانی آن. پأوهشنامە نقد ادب عربی، شمارە ١٠.
ــ نامەی ئەکادیمی
ــ ارداقی، رقیە باباپور (١٣٩٤)، نقد پسا استعماری رمان ((سووشون سیمین دانشور)) و ((فصل مهاجرت بە شمال طیب صالح)). پایان نامە کارشناسی ارشد، دانشکدە علوم انسانی ــ دانشگاه بین المللی امام خمینی.
ــ حسین زادە، محمد (١٣٩٤)، بررسی تطبیقی داستان های بلند جلال آل احمد و عبدالرحمن منیف. پایان نامە کارشناسی ارشد، دانشکدەی ادبیات و علوم انسانی ــ دانشگاه بیرجند.
ــ رضائی، زهرا (١٣٩٤)، واکاوی پیوند ادبیات تطبیقی و مطالعات پسااستعماری با تکیە بر رمان های دو دنیا، مرد مردمی و رٶیای سلت. پایان نامە کارشناسی ارشد، دانشکدە زبان و ادبیات فارسی ــ دانشگاه علامە طباطبائی.