فرایند نوستالژی و مؤلفەهای آن در اشعار فنائی
Nostalgia and its Components in Fana’i’s Poems
Telhat Tahr Hamad Ali
Persian Language Department, College of Languages, Salahaddin University
DOI: https://www.doi.org/10.31918/twejer.1811.16
چکیدە
این مقالە پژوهشی است دربارەی نوستالژی و مؤلفەهای آن در اشعار فارسی شاعر سنت‌گرای معاصر، فنائی. نوستالژی یا غم غربت امروزە با گرایشی روانشناختانە در نقد ادبی از جایگاە و اهمیت والایی برخوردار است. غربت و یادکرد گذشتەهای دور و نزدیک و حسرت بر سپری شدن ایام وصال، مرگ اندیشی و ترس از پیری و خاطرەی جمعی تاریخی از مضامین بارز شعر فنائی بە شمار می‌آیند. در این پژوهش سعی برآن شدە است کە جدای از نگاهی گذرا بە شرح حال فنائی در آینیەی ادبیات فارسی بە چیستی نوستالژی و مؤلفەهای آن در اشعار فارسی فنائی پرداختە و انواع نوستالژی فردی و جمعی مورد بحث و بررسی قرار بگیرد.
واژەهای کلیدی:
فنائی، نوستالژی، فردی ، جمعی، غم غربت، حسرت
Nostalgia and its Components in Fana’i’s Poems
Abstract
This article is about a research on nostalgia and its components in the poems of Fana’i, a classic and contemporary Persian poet. Nostalgia or homesickness, which has a psychological tendency today, has taken a high and significant position in the literary criticism. Nostalgia, recollection of the close and far past, mourning loss and reunion times, fear of old age and collective memories and thought of death consist the most prominent subject and themes of Fana’i poetry. This research, apart from describing the poet’s works and position in the Persian literature, aims to deal with nostalgia and its function in Fana’i’s Persian poems and, also, it aims to examine and study different types of nostalgia such as personal and collective in his poems.
Keywords: Fana’i, nostalgia, individual, collective, homesickness, regret.
الغربة واثرها فى قصائد الشاعر (فنائى)
المخلص:
يتناول هذا البحث مسألة الغربة و الحنين إلى الوطن وأثرها فى قصائد الشاعر الفارسى الكلاسيكى و المعاصر(فنائى ) و يكتسب موضوع الغربة و الحنين إلى الوطن او ما يسمى ب(نوستالجيا) التى لها انعكاس سيكولوجى إلى يومنا هذا, ويحتمل مكانة مرموقة و بارزة فى النقد الادبى.
فالحنين إلى الوطن يعيد إلى الاذهان زمن الماضى القريب و البعيد و الفقدان والحزن و كذلك وقت لمِ الشمل, والخوف من نقدم العمر و جمع الذكريات والتفكير بالموت و كل هذه الموضوعات يكوّن لدى الشاعر مفوى السمة الشعرية للفنائى .
وحاول البحث بغض النظرعن دراسة حياة الشاعر فى ضوءالأدب الفارسى و التعرّف بأدب الغربة و أنماطها فى أشعار (فنائى) الفارسية وأنواع أدب الغربة الفردية منها و الجماعية و دراستها.
الكلمات المفتاحية:
فنائى , الغربة , الفردية , الجماعية, الندم
منابع References
- ئەحمەد، نەوزاد (٢٠١٥) فەرهەنگی زاراوەکانی ئەدەب، چاپی یەکەم، سلێمانی: غەزەلنوس.
- آریانپور کاشانی، عباس (١٣٦٩) فرهنگ کامل انگلیسی-فارسی، جلد سوم، تهران: چاپخانەی سپهر.
- _____________ (١٣٨١) فرهنگ فشردە انگلیسی بە فارسی یک جلدی، تهران: انتشارات امیرکبیر.
- آشوری، داریوش ( ١٣٨١) فرهنگ علوم انسانی، تهران: مرکز.
- باطنی، محمدرضا و دیگران (١٣٧٢) واژەهای دخیل اروپایی در فارسی، فرهنگ معاصر، تهران: چاپ چهارم.
- بهابادی، سید علی رضوی (١٣٨٢) فرهنگ زبان فارسی چاپ چهارم، تهران: انتشارات بهاباد.
- پروینی، خلیل و اسماعیلی، سجاد (١٣٩٠) بررسی تطبیقی نوستالژی در شعر احمد عبدالمعطی حجازی و نادر نادرپور، فصلنامە نقد و ادبیات تطبیقی، دانشکدە ادبیات و علوم انسانی- دانشگاە رازی کرمانشاە، سال اول و شمارەی٢.
- پورافکاری، نصرت الله (١٣٨٢) فرهنگ جامع روانشناسی و روانپزشکی، انگلیس – فارسی، تهران: فرهنگ معاصر.
- تاهیر، محمد عەلی(٢٠١١) روانین لە دەق، بەڕێوەبەرێتی چاپ و بڵاوکردنەوەی سلێمانی: چاپخانەی کەمال.
- حاجی زادە، مهین (١٣٩٤) بررسی و تحلیل نوستالژی در شعر بلند الحیدری، دو فصلنامە علمی- پژوهشی نقد ادب معاصر عربی، سال پنجم، پیاپی ٨.
- حسن، محمد فریق (٢٠١٢) ئەزموونی چیرۆکنووسین، چاپی یەکەم، سلێمانی: بەرێوەبەرێتی چاپ و بڵاوکردنەوەی سلێمانی.
- خزنەدارلو، محمد علی و خوش ضمیر، راضیە (١٣٩٣ ) بررسی مفاهیم نوستالژیک در اشعار سیاوش کسرایی، پژوهشهای ادبی و غنایی، دورە ٢، شمارە ٢.
- رهبر، خطیب (١٣٨٦) غزلیات حافظ، تهران: صفعلیشاە.
- روشنفکر، کبری و اسماعیلی، سجاد (١٣٩٣) بررسی تطبیقی نوستالژی در شعر عبدالوهاب بیاتی و شفیعی کدکنی، دو فصلنامە علمی – پژوهشی پژوهشهای ادبیات تطبیقی، دورەی ٢، شمارەی ٢ پیاپی.
- سعید، صدیق (٢٠١٢) لە غوربەتی شوێنەوە بۆ غوربەتی رۆح، چاپی یەکەم، هەولێر.
- شفیعی کدکنی، محمدرضا (١٣٨٩) تلقی قدما از وطن، مجلە نقد ادبی بخار، سال دوازدهم، شمارە ٧٥.
- طاهرینیا، على باقر و عباسی، نسرین (١٣٩٠) بررسی پدیدەی نوستالژی (غم غربت) در اشعار ابن خفاجە، پژوهشنامەی ادب غنایی، دانشگاە سیستان و بلوچستان، سال نهم، شمارەی هفدهم، پاییز و زمستان.
- عالی عباس آباد، یوسف (١٣٧٨) غم غربت در شعر معاصر، نشریە علمی پژوهشی گویا، سال دوم، شمارە .٦
- کاتب، مەلا عبداللە (٢٠٠٦) دیوانی فەنایی، ئامادەکردنی عابد عبداللە مصطفی، هەولێر: چاپخانەی وەزارەتی کشتوکاڵ.
- کامیاب، مرجان و محمدی، سمیە (١٣٩٥) بررسی فرایند نوستالژی در اشعار محمدامین شیخ الاسلامى "هێمن" پژوهشنامەی ادبیات کردی، سال دوم، شمارە٣.
- مامەند، سۆران (٢٠١٤) نۆستالژیا لە شیعری هاوچەرخی کوردیدا بە نموونە شیعرەکانی "عەبدوڵڵا پەشێو" و " ئەنوەر قادر جاف" و "سەباح ڕەنجدەر"، نامەی دکتۆرا، کۆلیژی زمان، زانکۆی سەلاحەددین.
- موسوی، سیدکاظم و شمسی، حسین (١٣٩٠) نوستالژی در اشعار سنایی، مجلە مطالعات و تحقیقات ادبی، شمارە ١٦.
- نفیسی، سعید (١٣٦٧) فرهنگ فرانسە – فارسی، تهران: صفعلیشاە.
- نورایی، الیاس و شریفیان، مهدی (١٣٩٢) رویکردهای نوستالژیک در شعر م.سرشک، پژوهشنامە ادب غنایی دانشگاە سیستان و بلوچستان، سال یازدهم، شمارە بیستم ، بهار و تابستان.